Ouderschapsstijlen

In deze blog lees je over de vier meest bekende ouderschapsstijlen én krijg je een korte tool om te ontdekken welke stijl (of combinatie) het best bij jou past.

Als ouder wil je het beste voor je kindje. Maar hoe je dat aanpakt, verschilt enorm. Misschien ben je heel duidelijk en gestructureerd, of juist wat losser en meegaand. Dit heeft veel te maken met jouw eigen opvoedstijl, bewust of onbewust gevormd door jouw eigen opvoeding, achtergrond, overtuigingen en ervaringen.

Opvoeden heeft met veel verschillende gebieden te maken: eten, emoties, grenzen, spel en natuurlijk ook slapen. Kijk bijvoorbeeld naar hoe je je kindje benadert rond bedtijd, ben je streng met een vaste tijd, laat je het los of heb je samen een rustig ritueel? Dit zegt vaak veel over je algemene opvoedstijl.

De 4 klassieke opvoedstijlen

Hieronder onderscheid ik vier ouderschapsstijlen. Hoewel het lijkt alsof de indeling zwart-wit is, de meeste ouders gebruiken een mix hiervan.

Autoritatieve stijl (warm en duidelijk)

Je biedt structuur en duidelijke grenzen, maar ook warmte en uitleg. Deze stijl is vaak in balans: je kindje weet wat er verwacht wordt, maar voelt zich ook gehoord. Bij het naar bed brengen zie je dit bijvoorbeeld terug in een rustgevend ritueel, waarbij het kindje precies weet wat er gaat gebeuren, maar ook de ruimte krijgt om vragen te stellen of om nog even iets te delen.

Autoritaire stijl (veel controle, weinig ruimte)

Hier staat gehoorzaamheid centraal. Er is een duidelijke hiërarchie en weinig onderhandeling. Bedtijd in deze stijl is vaak strak geregeld: zo gaan we het doen. Dat kan zorgen voor rust, maar ook botsen als je kindje behoefte heeft aan meer ruimte voor inspraak.

Toegeeflijke stijl (veel ruimte, weinig grenzen)

Je bent zorgzaam en meegaand, maar vindt grenzen aangeven lastig of niet nodig. Je wilt vooral dat je kindje zich fijn voelt, zelfs als dat soms ten koste gaat van rust of regelmaat. Bij slapen kan dit betekenen dat bedtijden schuiven en je kindje hierin de touwtjes in handen heeft.

Verwaarlozende stijl (weinig betrokkenheid en weinig regels)

In deze stijl is er weinig emotionele beschikbaarheid en weinig structuur. Soms uit onmacht of overbelasting, maar het kan kinderen een onveilig gevoel geven. Bij het slapen zie je vaak dat kinderen zelf hun gang gaan, zonder duidelijk eindmoment of steun bij het ontspannen.

In de praktijk combineren we allemaal

De meeste ouders combineren verschillende stijlen, afhankelijk van de situatie, hun energie of het karakter van hun kindje. En dat is helemaal oké. Er bestaat geen perfecte opvoedstijl. Het gaat erom dat je probeert te begrijpen wat jouw kindje nodig heeft en kijkt naar wat voor jou en jouw gezin werkt.

De verschillende stijlen worden ook vaak terug gezien bij slapen: een vaste structuur werkt vaak goed, maar flexibiliteit is soms ook nodig. Een kindje dat overprikkeld uit school komt, heeft op zo’n dag misschien behoefte aan een ander soort overgang naar de nacht. Kijk dus goed naar de signalen van je kindje en speel waar mogelijk hierop in.

Welke stijl past bij jou? Doe de mini-test

Beantwoord de drie onderstaande vragen. Kies bij elke vraag het antwoord dat het beste bij jou past. Tel daarna op hoeveel keer je A, B, C of D hebt gekozen. Je krijgt dan een indruk van jouw dominante ouderschapsstijl.

1. Als je kindje iets doet wat niet mag, hoe reageer je meestal?
A. Ik leg rustig uit waarom het niet mag en zoek samen naar een oplossing.
B. Ik stel direct grenzen en laat weinig ruimte voor discussie.
C. Ik probeer het om te buigen, maar laat het vaak gebeuren.
D. Ik merk het soms niet eens meteen op of reageer pas later.

2. Hoe ziet een avondroutine er bij jullie uit?
A. Met vaste stappen en ruimte voor gezelligheid of eigen inbreng.
B. Volgens een strak tijdschema, weinig ruimte voor afwijken.
C. Elke avond loopt anders; het is wat het is.
D. Er is geen vast patroon; iedereen doet z’n eigen ding.

3. Wat zeg je het vaakst tegen je kindje?
A. “Wat vind jij daar zelf van?”
B. “Ik wil dat je nu gewoon luistert.”
C. “Vooruit dan, deze keer.”
D. “Doe wat je wilt, als je maar rustig bent.”

Uitslag

Meeste A’s – Autoritatieve stijl
Je combineert warmte met duidelijke grenzen. Je geeft structuur, maar ook ruimte. Rond slapen betekent dit bijvoorbeeld een vast bedritueel waar je kindje zich veilig bij voelt en inspraak in krijgt.

Meeste B’s – Autoritaire stijl
Je stelt duidelijke regels en verwacht dat je kindje zich daaraan houdt. Dit biedt helderheid, maar kan ook botsen als je kindje ook inspraak wil hebben. Bij bedtijd is er waarschijnlijk weinig discussie.

Meeste C’s – Toegeeflijke stijl
Je bent warm, betrokken en geeft je kindje veel vrijheid. Grenzen stellen is soms lastig of naar eigen inzicht niet nodig. Bedtijd schuift makkelijk op of je kindje bepaalt mee hoe het loopt.

Meeste D’s – Verwaarlozende stijl (of overbelast)
Er is weinig structuur en soms ook weinig aanwezigheid. Misschien door stress, overprikkeling of simpelweg geen ruimte in je hoofd. Slapen gaat vaak laat of onrustig, en je kindje mist houvast. Goed om hier liefdevol naar te kijken, zonder oordeel.

Conclusie

Misschien herken je je in meerdere stijlen. Dat is heel normaal. Opvoeden is geen vast recept, het beweegt met jou, je kindje en de situatie mee. Wat belangrijk is: bewust zijn van je stijl geeft je ruimte om bij te sturen waar nodig. Zeker rond slapen kan dat voor veel rust zorgen in huis.

Wil je jouw bedtijd aanpak versterken of ontdekken hoe je een rustiger ritueel kunt opbouwen dat past bij jouw stijl? Neem gerust contact op. Ik help je graag verder.