Een gezonde mond voor je kind

Geschreven door mondhygiëniste Rixt van Mondzorgcentrum Leek.

Een gezonde mond voor je kind heb je zelf in de hand

Ieder kind verdient een gezonde mond. Met een gezonde mond kan men namelijk zonder pijn of ongemak eten, praten en lachen. Een gezonde mond draagt bij aan het algehele welzijn en voorkomt vervelende ervaringen, zoals kiespijn of uitgebreide tandheelkundige behandelingen. Ook als je wil dat je kind goed slaapt, is het hebben van een gezonde mond belangrijk. De slaap kan bijvoorbeeld verstoord worden door kiespijn ten gevolgen van tandbederf (gaatjes). Deze pijn wordt heviger wanneer het kind gaat slapen, omdat er bij het liggen meer druk komt op het gebit. Deze pijn kan ervoor zorgen dat een kind moeilijk in slaap valt of vaak wakker wordt.

Tandbederf

Eén van de meest voorkomende mondziekten bij kinderen is tandbederf, oftewel gaatjes. Hoewel tandglazuur het hardste weefsel van ons lichaam is, kan dit worden aangetast. Het tandmateriaal is compact en bestaat uit vele “bouwstenen” die samen de tand sterk en hard maken. Gedurende de dag gaan er bouwstenen verloren door de samenwerking van bacteriën en suikers. Als er té veel bouwstenen verloren gaan, verzwakt de tand en ontstaat er een gaatje.

De samenwerking van bacteriën en suiker

In onze mond leven talloze bacteriën, waarvan sommige nuttig zijn en andere juist schade kunnen veroorzaken. Ziekmakende bacteriën hechten zich aan het tandoppervlak (tandplaque) en zetten suikers om in zuren. Deze zuren lossen de bouwstenen van het tandglazuur op, waardoor het tandmateriaal minder compact wordt. Als dit proces te vaak gebeurt, ontstaan er gaatjes. Het goede nieuws? Dit proces is te stoppen! Door effectief te poetsen en suikermomenten te beperken, kunnen we tanden sterk en gezond houden of maken.

Effectief poetsen “Vanaf elf kan je het zelf!”

Bij jonge kinderen ligt de verantwoordelijkheid voor het poetsen bij de ouder of verzorger. Tot ongeveer elfjarige leeftijd hebben kinderen nog niet de fijne motoriek en aandachtsspanne om hun tanden goed te poetsen. Daarom geldt het ezelsbruggetje: “vanaf elf kan je het zelf!”. Tot die tijd is het belangrijk dat ouders tweemaal daags de tanden van hun kind poetsen met fluoridehoudende tandpasta. Fluoride speelt een essentiële rol bij het beschermen van tanden. Het werkt samen met speeksel om nieuwe bouwstenen aan te maken en zwakke plekken in het glazuur te herstellen. Zo blijft de tand sterk en wordt tandbederf voorkomen.

Suikermomenten onder de loep

Naast effectief poetsen is het beperken van suikermomenten cruciaal. Elke keer dat een kind suiker eet of drinkt, krijgen bacteriën de kans om zuren te produceren en bouwstenen uit de tanden te halen. Bij het melkgebit wil je niet meer dan vijf suikermomenten op de dag hebben. Anders gaan er te veel bouwstenen verloren en ontstaan er gaatjes. Als ouder kan je nadenken over de dagelijkse eet- en drinkgewoonten van je kind. Wat staat er op het menu, hoevaak heeft je kind suikermomenten en hoelang doet je kind over zo’n moment? Wanneer een kind bijvoorbeeld ranja langzaam opdrinkt, blijven de bacteriën continu zuren produceren. Dit proces kan worden voorkomen door suikerhoudende dranken te vermijden of deze in één keer op te laten drinken en daarna water aan te bieden.

Balans tussen poetsen en suikermomenten

Het hebben van een gezonde mond komt door de goede balans tussen poetsen en suikermomenten.   Poets je tweemaal daags effectief en beperk je de suikermomenten? Dan blijven de tanden sterk en gezond. Zelfs beginnende gaatjes kunnen herstellen als fluoride regelmatig wordt gebruikt en suikerinname wordt beperkt.

Poets je niet effectief of poets je als ouder je kind (jonger dan elf jaar oud) niet (na) en heeft je kind meerdere keren op een dag een suikermoment? Dan worden er meer bouwstenen uit de tanden gehaald, dan er worden teruggeplaatst. Het resultaat? Een verzwakte tand met een gaatje.

Samen zorgen voor een gezonde lach

Als ouder of verzorger kan je met de juiste gewoonten de mondgezondheid van je kind positief beïnvloeden. Het zal voor jou als ouder of verzorger (soms) een uitdaging zijn, maar het is het waard voor de gezondheid en het welzijn van je kind. Je doet je best om het zo goed mogelijk uit te voeren. Om erachter te komen waar de verbeterpunten liggen wat betreft het poetsen of voeding bij jouw kind, kan je een afspraak maken bij de mondhygiënist of preventie-assistent bij jouw tandartspraktijk. Samen kunnen jullie kijken hoe je kind een gezonde mond houdt of krijgt!