Oververmoeidheid bij jonge kinderen

Vaak wordt er gedacht dat als een kindje overdag weinig slaapt, hij of zij in de nacht beter zal slapen. Toch werkt dat vaak niet zo. Te veel prikkels kunnen ervoor zorgen dat je kindje juist oververmoeid raakt en moeilijk in slaap valt. Oververmoeidheid komt vaker voor dan je denkt, zeker bij baby’s en peuters. In deze blog lees je hoe je het herkent, waarom het slapen hierdoor wordt beïnvloedt en wat je kunt doen om dit te voorkomen.

Hoe ontstaat oververmoeidheid?

Oververmoeidheid ontstaat wanneer een kindje te lang wakker is geweest en daardoor te moe wordt om goed te kunnen slapen. Het lichaam maakt dan stresshormonen aan, zoals adrenaline en cortisol. Die houden je kindje juist wakker, ook al is hij of zij eigenlijk erg moe. Daardoor wordt het voor een kindje lastig in om in slaap te komen en verlopen de nachten onrustiger. Hij of zij kan niet in een diepe slaap komen.

Hun zenuwstelsel is volop in ontwikkeling en kan minder goed ‘filteren’. Wat voor ons een gezellig dagje weg is, kan voor je kindje voelen als een marathon aan indrukken. Dat kan zich uiten in huilen, druk gedrag of juist stil en afwezig zijn.

Hoe merk je dat je kind oververmoeid is?

Oververmoeidheid zie je niet altijd meteen. Vaak merk je het pas tegen het einde van de dag of bij het naar bed gaan.
Signalen kunnen zijn:

1. Bouw rustmomenten in overdag
Probeer na drukke activiteiten een rustig moment te plannen. Even samen een boekje lezen, in bad of gewoon op schoot zitten helpt het brein om te ontladen.

2. Creëer rust voor het slapengaan
Zorg dat het laatste half uur rustig verloopt. Dim het licht, vermijd druk spel en schermen, en kies een vast bedritueel. Herhaling geeft houvast en helpt het lichaam herkennen dat het tijd is om te slapen. Het SlaapJong bedritueel kan een fijn onderdeel zijn wat de avondroutine om je kindje te helpen af te schakelen van de dag en rustig in slaap te vallen.

3. Let op signalen van vermoeidheid
Wrijven in de ogen, staren of juist druk gedrag zijn vaak tekenen dat het tijd is voor een dutje. Wacht niet te lang, want te moe zijn maakt het in slaap vallen juist moeilijker.

4. Houd de dagen voorspelbaar
Een vaste structuur geeft veiligheid. Probeer vaste tijden te houden voor eten, spelen en slapen. Dat helpt het lichaam van je kindje om een eigen ritme te ontwikkelen.

5. Kijk naar het totaalplaatje
Soms is het niet alleen de hoeveelheid prikkels, maar ook de manier waarop een kindje ze verwerkt. Een gevoeliger kindje kan na een kort uitje al oververmoeid zijn, waar een ander kindje nog wel wat kan hebben. Kijk dus vooral naar jouw kind, niet naar wat ‘zou moeten’.

Wat als je kindje al oververmoeid is?

Merk je dat de dag te druk was? Probeer dan te helpen ontladen.
Zachte muziek, een rustige kamer of samen even liggen kan al veel doen. Vaak helpt het ook om het bedritueel iets uit te breiden met een moment van verbinding: even napraten of een knuffel geven. Soms duurt het even voordat het slaappatroon weer hersteld is. Dat is normaal. Blijf consistent in je ritme en geef je kindje de tijd om weer in balans te komen.

Conclusie

Rust overdag is net zo belangrijk als slapen zelf. Een kindje met een passend slaappatroon voor zijn of haar leeftijd, valt vaak makkelijker in slaap en slaapt dieper. Veel indrukken hoort bij het opgroeien, maar met kleine aanpassingen in het dag- en slaapritme kun je veel verschil maken.

Wil je dat ik meekijk hoe jullie dag- en slaapritme in elkaar zitten? Stuur me gerust een berichtje. Samen zoeken we naar wat werkt voor jullie gezin.